همه چیز درباره بلاکچین کاربرد آن
اگر در ده سال گذشته سرمایه گذاری در ارزهای رمزنگاری شده را دنبال کرده باشید، با اصطلاح بلاکچین به عنوان فناوری ثبت رکورد در پشت شبکه بیت کوین آشنا شده اید. هنگامی که صحبت از پایگاه داده می شود، به مجموعه ای از اطلاعات اشاره می شود که به صورت الکترونیکی روی سیستم رایانه ای ذخیره خواهند شد.
پایگاه داده های بزرگ با قراردادن اطلاعات در سرورهایی که از رایانه های قدرتمندی ساخته شده اند، به این مهم دست می یابند. این سرورها گاهی می توانند با استفاده از صدها یا هزاران رایانه ساخته شوند تا از قدرت محاسباتی و ظرفیت ذخیره سازی لازم برای دسترسی همزمان بسیاری از کاربران به پایگاه داده برخوردار باشند. حال باید دید تفاوت میان بلاکچین و پایگاه داده در چیست.
ساختار ذخیره سازی
تفاوت اساسی میان پایگاه داده معمولی و Blockchain در نحوه ساختار داده ها است. این ساختار اطلاعات را به شکل جمع در بلوک جمع آوری می کند و اطلاعات زیادی را در خود جای می دهد. این بلوک ها ظرفیت ذخیره سازی خاصی دارند و وقتی پر می شوند، روی بلوک قبلی که پر شده است، زنجیر می شوند و زنجیره ای از داده ها را می شناسند که به عنوان بلاکچین نامیده می شود.
یک پایگاه داده، اطلاعات خود را در جداول ذخیره می کند. در حالی که یک زنجیره بلوک، داده های خود را به صورت بلوک که با هم زنجیر شده اند، ساختار می دهد. این سیستم ذاتاً یک جدول زمانی برگشت ناپذیر از داده ها را هنگام پیاده سازی در ماهیت غیرمتمرکز ایجاد می کند. وقتی یک بلوک پر می شود، بخشی از این جدول زمانی می شود. هر بلوک که به زنجیره اضافه می شود، مهر زمان مشخصی به آن داده می شود.
تمرکززدایی و شفافیت در سیستم
برای درک Blockchain ، می توان آن را در نحوه اجرای آن توسط بیت کوین مشاهده نمود. بیت کوین مانند یک پایگاه داده برای ذخیره بلاکچین خود به مجموعه ای از رایانه ها نیاز دارد. برای بیت کوین، بلاکچین فقط نوع خاصی از پایگاه داده است که هر معامله بیت کوین را که انجام داده است، ذخیره می کند. در بیت کوین، رایانه ها همه زیر یک سقف نیستند رایانه ها توسط یک فرد یا گروه خاصی از افراد کار می کنند. به این رایانه هایی که شبکه بیت کوین را تشکیل می دهند، گره گفته می شود.
در این مدل در سیستم به روشی غیرمتمرکز استفاده می شود. با این حال، Blockchain های خصوصی و متمرکز نیز وجود دارد که رایانه های شبکه آن متعلق به یک فرد واحد بوده و اداره می شوند.
در یک بلاکچین، هر گره دارای یک رکورد کامل از اطلاعاتی است که از زمان شروع کار ذخیره شده است. اگر یک گره در داده های خود خطایی داشته باشد، می تواند از هزاران گره دیگر به عنوان نقطه مرجع جهت اصلاح خود استفاده کند. به این ترتیب، هیچ گره ای در شبکه نمی تواند اطلاعات نگهداری شده در آن را تغییر دهد. به همین دلیل، سابقه معاملات در هر بلاک که Blockchain را تشکیل می دهد، برگشت ناپذیر است.
اگر یکی از کاربران رکورد معاملات را لمس کند، گره های دیگر به یکدیگر ارجاع داده و به راحتی گره را با اطلاعات نادرست مشخص می کنند. این سیستم به ایجاد دقیق و شفاف رویدادها کمک می کند. برای تغییر نحوه کار سیستم یا اطلاعات ذخیره شده در آن، تمام توان محاسباتی شبکه غیرمتمرکز باید در مورد تغییرات عنوان شده، توافق کنند. این اطمینان می دهد که هر تغییری رخ دهد به نفع اکثریت است.
به دلیل ماهیت غیرمتمرکز بودن ، با داشتن یک گره شخصی، می توان به طور شفاف تمام معاملات را مشاهده کرد. هر گره کپی مخصوص خود را از زنجیره دارد که با تأیید و اضافه شدن بلوک های جدید، به روز می شود. بنابراین می توانید بیت کوین را ردیابی کنید.
امنیت در Blockchain
فناوری بلاکچین امنیت و اعتماد را در سیستم از چند طریق ایجاد می کند. اول، بلوک های جدید همیشه به صورت خطی و زمانی ذخیره شده و به انتهای Blockchain اضافه می شوند. پس از آن بازگشت و تغییر در محتوای بلوک بسیار دشوار است؛ مگر اینکه اکثریت برای انجام این کار به توافق برسند.
پس از ثبت یک معامله، صحت آن باید توسط شبکه بلاکچین تأیید شود. هزاران کامپیوتر در بلاکچین برای تأیید صحت جزئیات حضور دارند. بعد از اینکه رایانه تراکنش را تأیید کرد، به بلوک زنجیره اضافه می شود. هر بلوک در Blockchain حاوی هش منحصر به فرد خود و هش واحد بلوک قبل از آن است.
وقتی اطلاعات موجود در یک بلوک به هر طریقی ویرایش می شود، کد هش آن بلوک تغییر می کند اما کد هشی که در بلوک بعدی است، دستخوش تغییر نخواهد بود. در نتیجه اطلاعات بدون اطلاع و آگاهی قبلی دچار تغییر نمی شود.
اگر آن اطلاعات به هر روشی ویرایش شود، کد هش نیز تغییر می کند که این خود عامل مهم امنیت است. اگر شخصی قصد هک کردن داشته باشد، این کار مستلزم این است که هکر به طور همزمان 51 درصد از نسخه های بلاکچین را کنترل و تغییر دهد تا نسخه جدید آنها به نسخه اصلی و در نتیجه زنجیره مورد توافق تبدیل شود که چنین حمله ای به مقدار زیادی پول و منابع احتیاج دارد.
بیت کوین در مقابل بلاکچین
هدف بیت کوین این است که اطلاعات دیجیتالی، بدون اینکه ویرایش شود، ضبط و توزیع گردد. پروتکل بیت کوین بر اساس Blockchain ساخته شده است و این ارز رمزنگاری شده، صرفاً از آن به عنوان ابزاری برای ثبت شفاف دفتر حساب استفاده می کند، اما از لحاظ تئوری بلاکچین می تواند برای ضبط غیرقابل تغییر داده استفاده شود.
در حال حاضر، طیف گسترده ای از پروژه های مبتنی بر Blockchain وجود دارد که به دنبال اجرای آن در جهت کمک به جامعه برای ثبت معاملات هستند. به عنوان مثال می تواند در انتخابات از آن استفاده نمود و ماهیت تغییر ناپذیری آن، به این معنی است که رأی گیری متقلبانه بسیار دشوارتر می شود.
استفاده از بلاکچین
همانطور که اشاره شد، بلوک blockchain اطلاعات مربوط به معاملات پولی را ذخیره می کند و به نظر می رسد که در واقع روشی مطمئن برای ذخیره سازی داده ها در انواع دیگر معاملات است. در این جا موارد استفاده از آن را بررسی می کنیم.
بانک و امور مالی
شاید بتوان گفت هیچ صنعتی بیش از بانکداری از ورود بلاکچین در فعالیت های تجاری خود منفعت نداشته است. موسسات مالی ساعت کاری محدودی دارند و اگر روز تعطیل پولی واریز کنید، لازم است که برای دریافت آن از بانک، زمانی را پشت سر بگذارید. این در حالی است که در blockchain تعطیلی وجود ندارد.
در این سیستم، افراد می توانند معاملات خود را در کمتر از 10 دقیقه ببینند که مدت زمان لازم برای اضافه کردن بلاک به بلاکچین می باشد. از سویی دیگر بانک ها امکان تبادل وجه بین موسسات را با سرعت و اطمینان بیشتری دارند.
واحد پول
در حالی که بلاکچینها به عنوان بستر ارزهای رمزنگاری شده محسوب می شوند، ارزهای فیات همچون دلار آمریکا توسط فدرال کنترل می گردند. تحت این سیستم مرکزی، داده ها و ارز کاربر از نظر فنی مطابق نظر بانک یا دولت خواهد بود. بنابراین با هک شدن بانک، اطلاعات مشتری نیز هک خواهد شد و یا اگر بانک سقوط کند، ارزش پول نیز در معرض خطر خواهد بود.
blockchain با گسترش فعالیت های خود در شبکه ای از رایانه ها به ارزهای رمزپایه اجازه می دهد بدون نیاز به مرجع مرکزی فعالیت کنند. بنابراین در کنار کاهش خطرات فوق، بسیاری از هزینه های پردازش و معامله را نیز از بین می برد.
همچنین بلاکچین می تواند به کشورهای دارای ارزهای ناپایدار، ارزی پایدارتر با کاربردهای بیشتر بدهد و شبکه گسترده تری از افراد و موسساتی که می توانند با آنها تجارت کنند را چه در داخل و چه در خارج از کشور در اختیار داشته باشد. استفاده از کیف پول ارزهای رمزپایه برای حساب های پس انداز یا به عنوان وسیله پرداخت به ویژه برای کسانی که هیچ شناسه دولتی ندارند بسیار کاربردی است.
قراردادهای هوشمند
قرارداد هوشمند یک کد رایانه ای است که در زنجیره بلوک ایجاد می شود تا در جهت تسهیل، تأیید یا مذاکره قرارداد به کار گرفته شود. قراردادهای هوشمند تحت مجموعه ای از شرایط عمل می کنند که کاربران با آن موافقت می کنند که در صورت تحقق آن شرایط، توافق نامه به طور خودکار انجام می شود.
مزیت های بلاکچین
معاملات در شبکه blockchain توسط شبکه ای از هزاران رایانه تأیید می شود. این تقریباً تمام دخالت های انسان در روند تأیید را از بین می برد، در نتیجه خطای انسانی کمتر بوده و اطلاعات دقیق تر ثبت می شود. حتی اگر یک رایانه در شبکه دچار اشتباه محاسباتی شود، خطا فقط در یک نسخه از بلاکچین رخ می دهد. برای اینکه این خطا به بقیه زنجیره بلوک سرایت کند، باید حداقل توسط 51٪ از رایانه های شبکه انجام شود که این تقریباً برای یک شبکه بزرگ و در حال رشد به اندازه بیت کوین، غیر ممکن است.
همچنین به طور معمول، افراد برای تأیید معامله، هزینه هایی را به بانک پرداخت می کنند. این درحالی است که blockchain نیاز به تأیید شخص ثالث نداشته و هزینه های مربوط به آنها را برطرف می کند. صاحبان مشاغل هر زمان که پرداختی را با استفاده از کارت های اعتباری بپذیرند، هزینه ای را متحمل می شوند، زیرا بانک ها و شرکت های پردازش پرداخت، مجبور به آن هستند. اما ارزهای رمزپایه به دلیل آن که اقتدار مرکزی ندارد، کارمزد معاملات بسیار محدودی دارد.
نکته دیگر این که بسیاری از شبکه های بلاکچین به عنوان پایگاه های داده عمومی فعالیت می کنند و هر شخصی با اتصال به اینترنت می تواند لیستی از تاریخچه معاملات شبکه را مشاهده کند. اگرچه کاربران می توانند به جزئیات مربوط به معاملات دسترسی پیدا کنند، اما نمی توانند به اطلاعات شناسایی در مورد کاربرانی که این معاملات را انجام می دهند دسترسی پیدا کنند.
یعنی وقتی کاربر معاملات عمومی انجام می دهد، کد منحصر به فرد وی به نام کلید عمومی، به جای اطلاعات شخصی وی، در بلاکچین ثبت می شود. اگر شخصی از طریق مبادله ای که نیاز به شناسایی دارد، اقدام به خرید بیت کوین کرده باشد، هویت شخص با آدرس blockchain وی مرتبط است، اما معامله ای که به نام شخص گره خورده است، هیچ اطلاعات شخصی را نشان نمی دهد.
بانکداری در شبکه بلاکچین
شاید عمیق ترین جنبه blockchain و ارزهای رمز نگاری شده، توانایی استفاده همگان، صرف نظر از قومیت، جنسیت یا زمینه فرهنگی باشد. طبق آمار بانک جهانی، تقریباً 2 میلیارد بزرگسال وجود دارد که حساب بانکی یا وسیله ای برای ذخیره پول یا ثروت خود ندارند. تقریباً همه این افراد در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند که اقتصاد در مراحل ابتدایی است و به پول نقد وابسته است.
این افراد غالباً پول کمی کسب می کنند که به صورت نقدی فیزیکی پرداخت می شود. آنها باید این پول نقد فیزیکی را در مکان های مخفی در خانه ها یا محل زندگی خود ذخیره کنند که در معرض سرقت قرار دهد. کلیدهای کیف پول ارزهای رمزپایه را می توان روی یک تکه کاغذ، یک تلفن همراه ارزان قیمت ذخیره کرد و یا حتی در صورت لزوم آن را به خاطر سپرد. این سیستم به دنبال راه حل هایی است که نه تنها به عنوان یک حساب برای ذخیره ثروت باشد، بلکه برای ذخیره سوابق پزشکی، حقوق مالکیت و انواع دیگر قراردادهای حقوقی نیز به کار گرفته شود.
آینده بلاکچین
در حالی که پیشرفت های قابل توجهی در بلاکچین وجود دارد، اما پذیرش آن نیز چالش های مهمی را ایجاد کرده است. موانع بر سر راه فناوری بلاکچین تنها مسائل فنی نیست. چالش های واقعی از جنبه های سیاسی و نظارتی است.
بسیاری از افراد نگرانی های خود را در فضای صنعت ارزهای رمزنگاری، درباره مقررات دولت ها اعلام کرده اند. در حالی که پایان دادن به ارزهای رمزپایه، با رشد شبکه غیرمتمرکز آن بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است، دولت ها می توانند داشتن ارزهای رمزپایه یا مشارکت در شبکه های آنها را غیرقانونی اعلام کنند.
این درحالی است که با گذشت زمان این نگرانی ها کمتر شده است. زیرا شرکت های بزرگی مانند PayPal اجازه استفاده از ارزهای رمزپایه را در سیستم عامل خود داده است. برای آن که با خیالی آسوده به این صنعت وارد شده و برای سرمایه گذاری در ارزهای رمزپایه و دنیای بلاکچین ها وارد شوید، می توانید از طریق صرافی صرافر اقدام نمایید.
سوالات متداول
بلاکچین یک دفتر توزیع نشده و غیرمتمرکز است که منشأ یک دارایی دیجیتال را ثبت می کند.
ذات غیرمتمرکز و الگوریتم رمزنگاری در این سیستم باعث می شود در برابر حملات هکرها امن باشد.
بلاکچین ها اعتماد مردم و موسسات را به فناوری تغییر می دهد. شاید وقت آن رسیده است که به رمزنگاری، نرم افزار، رایانه ها، شبکه و افرادی که همه این کارها را انجام می دهند، اعتماد داشته باشیم.
شاید بتوان گفت که زنجیره های بلوکی می توانند کند باشند. با افزایش کاربران در شبکه ، پردازش انتقال در زمان بیشتری صورت می گرد که باعث افزایش هزینه تراکنش ها خواهد بود.
غیرمتمرکز بودن ارزهای رمزنگاری و بلاکچین، باعث می شود تا از طریق هیچ دولتی خاموش و متوقف نگردد. هر چند برخی از دولت ها سعی کرده اند تا ارزهای رمزپایه را قبلاً ممنوع یا محدود کنند.